Deze editie: ‘True Pricing’ bij de Appie, moeten we bang zijn voor AI en Wat is nog natuur?
~~~~~
Fun Lovin’ Liberal is de nieuwsbrief van Klaas Dijkhoff, voormalig vanalles en nu Spreker, Commissaris en vooral Ondernemer: SUE & The Alchemists, het bureau voor beïnvloeding.
Wat moeten we met AI?
Ik zal heel eerlijk zijn: ik weet het niet.
Het overkomt me niet vaak, maar ik kom nu niet verder dan dat ik het fascinerend en eng tegelijk vind.
Het gaat nu ook allemaal sneller dan ons brein kan bijhouden. De meningen over AI zijn amper bij te houden, laat staan de ontwikkeling in AI zelf.
Aan de ene kant de nerds die ons voorspellen welke geweldige dingen allemaal mogelijk worden als AI doorbreekt. Aan de andere kant koortsdromen over samenwerkende AI-robots die zich tegen hun schepper keren en de mensheid tot slaaf maken of vernietigen.
Lachen met AI
De media die zich op de massa richt houdt zich ondertussen vooral bezig met ‘geinige AI-dingen’. Een pophit, een nieuw Oasis-album waar de ‘zanger’ enthousiast over is, algoritmische parfum, een winnaar die zijn prijs teruggeeft omdat zijn foto AI-gegenereerd bleek en een AI-Vermeer die in het Mauritshuis op de plek van het origineel mag hangen.
Superlollig allemaal. Ondertussen ook walgelijke AI-uitglijders zoals een ‘interview’ met Michael Schumacher in de categorie ‘lachen met verlamden’ en een Snapchat AI-vriendje dat beweert een mens te zijn en echte fysieke afspraakjes maakt met jonge tieners.
Allemaal ruis
Ik lees het allemaal met belangstelling, maar volgens mij is het allemaal ruis. Het is niet waar het echt om gaat als je wil begrijpen of AI ‘gewoon nog betere Google’ betekent of een fundamentele verandering met grote gevolgen voor de mens. Zoals de uitvinding van het wiel, het buskruit, de boekdrukkunst, goedkope (fossiele) energie of het internet.
Ooit heb ik me grondig mogen verdiepen in de verhouding tussen technologie, maatschappij en recht. Meer in het bijzonder: ik promoveerde op wapentechnologie en oorlogsrecht. Voor wie het proefschrift wil lezen, je kunt het hier downloaden.
Hoop het beste, maak een plan voor het slechtste
Ik heb daar twee hardnekkige reflexen aan overgehouden:
1. Bij nieuwe technologie gaat mijn gedachte al snel uit aan wat er mis kan gaan. Omdat ik bij mijn onderzoek gezien heb hoe creatief en innovatief wij mensen zijn als het erom gaat anderen te onderwerpen of doden. Omdat we anderen zijn gaan haten of omdat ze in de weg staan. Ook technologie waarbij de ontdekker en ontwikkelaar geen enkele gewelddadige gedachte had, zal altijd worden gecheckt op militaire bruikbaarheid. Hetzelfde gaat op voor criminele bruikbaarheid of andere moreel verwerpelijke manieren om ten koste van een ander er zelf beter van te worden.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben geen doemdenker. De wereld is mooi en de mens is prachtig, maar er is altijd wel één klootzak (m/v) te vinden die op de verboden knop drukt.
Technologie is niet neutraal
2. Ik ben ervan overtuigd dat technologie niet neutraal is. “Technologie is niet goed of slecht, het is maar net hoe mensen het gebruiken”, dat klinkt heel logisch, maar het is in mijn ogen niet hoe wij mensen met technologie omgaan. Het brengt ook het gevaar met zich mee dat de mensen die technologie ontwikkelen geen verantwoordelijkheid dragen voor de moraliteit van het gebruik ervan. Moraliteit wordt dan losgekoppeld van de technologie en verplaatst naar het domein van beleid, politiek en recht. Dat leidt vaak tot het eerst beschikbaar maken van de technologie en de bestraffing van verkeerd gebruik ervan. Daartussenin zit dan menselijk gedrag, de vrije wil en het gezond verstand.
Dit getuigt van weinig inzicht in hoe wij mensen werken, hoe ons brein omgaat met de mogelijkheden die we hebben en hoe je effectief de gewenste uitkomst voor de samenleving realiseert. Om het even helemaal plat te slaan: wat zou beter werken? Allemaal een pistool en een regel dat je ‘t niet mag gebruiken of alleen in uitzonderlijke gevallen toestaan dat je een vuurwapen hebt? Elk kind in de klas met een smartphone en straf als je betrapt wordt op Snapchat? Of de kinderen in de klas en de smartphones thuis?
Wie het minder plat wil beschouwen, raad ik het werk van Bruno Latour aan. Deze technologiefilosoof heeft mij in elk geval door de jaren heen veelvuldig geïnspireerd. Zijn ‘We have never been modern’ is een mooie start en hier te lezen.
Dit zijn dus twee uitgangspunten die stevig in mijn brein zitten. Je zou ze ook vooroordelen kunnen noemen die opspelen als ik naar AI kijk. Ze geven me voor mijn gevoel nog niet genoeg informatie om ook daadwerkelijk een solide onderbouwde mening te kunnen vormen over de huidige stand van AI en wat wij er als samenleving mee zouden moeten.
Du als het op AI aankomt wil ik dan ook een beroep doen op jou als lezer. Wat zou ik volgens jou echt moeten kijken, luisteren, lezen of beleven om een goed onderbouwde mening te hebben over de impact van AI op ons leven en de vraag in hoeverre we het aan banden moeten leggen?
Laat het me weten via de mail.
True Pricing bij de Appie
Gratis bestaat niet. Als ik jou iets gratis geef (zoals een proeflidmaatschap op de betaalde variant van mijn substack), dan moet voor wat je krijgt net zo hard gewerkt worden als wanneer je ervoor betaalt.
Je kunt wel iets gratis krijgen doordat een ander de kosten op zich neemt. Zo lang die ander dat vrijwillig doet, is dat prima. Heel aardig zelfs.
Als iemand daartoe gedwongen wordt, is het foute boel. Daar zijn gelukkig wetten voor om ons daartegen te beschermen. Verbod op slavernij, verbod op kinderarbeid, verplicht minimumloon etc.
Maar wat nou als degene die het betaalt het niet doorheeft? Of zelfs nog geboren moet worden?
Hoe brengen we sociale kosten in rekening? Hoe brengen we schade aan onze leefomgeving in rekening? Hoe betalen we nu voor de onzekerheden en risico's van ons handelen?
Op die vragen probeert 'true pricing' een antwoord te geven. Je rekent “verborgen kosten” toe aan een product of activiteit en brengt die dan in rekening. Niet een vast % BTW op alles, maar betalen naar schade en impact. Het lijkt me technisch heel ingewikkeld om het echt in te voeren. Maar elk jaar zie ik nieuwe oplossingen op m’n telefoon verschijnen voor dingen die tot voor kort technisch heel ingewikkeld waren, dus waarom zou dit niet kunnen?
Albert Heijn is een proef gestart om mensen bekend te laten worden met true pricing. Op een paar locaties kun je nu bij je koffie zien wat de prijs is en wat de echte kosten zijn. Op zich een sympathieke actie, al wordt uit de aankondigingen van AH zelf mij niet helemaal duidelijk of je daadwerkelijk de “true price” kunt betalen.
Ik vraag me wel af of de vorm die AH gekozen heeft werkt. Het voelt nu meer alsof je hogere “korting” krijgt bij het slechtste product. Daar is het verschil tussen wat jij betaalt en de “true price” immers het grootst. Het signaal aan ons brein pakt daarmee verkeerd uit vrees ik.
Duidelijker was geweest als het verschil was geduid (geframed) als de schade die jij toebrengt. De kosten waar anderen voor opdraaien voor jou plezier. Dat zou natuurlijk confronterend zijn en minder sympathiek. Maar wel duidelijk en minder verwarrend.
In elk geval is nu wel duidelijk dat “Koffie Verkeerd” z’n naam waarmaakt.
Next Nature
Koert van Mensvoort, wetenschapper/ filosoof/ kunstenaar, werpt in zijn boek 'Next Nature' interessante vragen op over onze verhouding tot technologie. Wanneer is iets 'puur natuur'? Wanneer is iets volledig kunstmatig gemaakt?
Het vervolg van deze nieuwsbrief is voor betalende abonnees.
Zij maken deze nieuwsbrief mogelijk.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to Fun Lovin' Liberal to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.